31 October, 2025

ХХІІ Міжнародна науково-практична інтернет-конференція

  • БІЛІМ ЖӘНЕ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ: ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТПЕН БӘСЕКЕ БАР МА?

      Дамира Жалгасова, Динара Бақытжол (Астана, Қазақстан) |    Download article |  Link

    Бүгінгі заман – технология мен инновацияның ғасыры. Ақпараттың молаюы мен сандық жүйелердің дамуы адам өмірінің барлық саласына әсер етті. Соның ішінде ерекше жылдам дамып келе жатқан бағыттың бірі – жасанды интеллект (ЖИ). Жасанды интеллект бүгінде медицинада диагноз қоюдан бастап, өндіріс, көлік, қаржы, білім және өнер саласына дейін енуде. Ол адамға көмектесетін құрал ретінде басталып, бүгінде дербес шешім қабылдай алатын интеллектуалды жүйеге айналып келеді. Алайда осы даму барысында маңызды сұрақ туындайды: жасанды интеллект адаммен бәсекеге түсе ала ма? Әсіресе шығармашылық пен білім саласында бұл мәселе ерекше өзекті. Өйткені адамның ең ерекше қасиеттерінің бірі – оның ойлау, қиялдау және жаңа идея тудыру қабілеті. Осы мақалада біз білім мен шығармашылық тұрғысынан жасанды интеллекттің адаммен қарым-қатынасын, жасанды интеллекттің білім берудегі мүмкіндіктерін, бәсекелестігін қарастырамыз.

  • БИОЭТИКА: БИОТЕХНОЛОГИЯДАҒЫ АДАМГЕРШІЛІК ПЕН ЖАУАПКЕРШІЛІК МӘСЕЛЕЛЕРІ

      Қалмахамбет Аяжан, Абдуали Алтай (Астана, Қазақстан) |    Download article |  Link

    Қазіргі заманда ғылым мен технологияның қарқынды дамуы адамзат өркениетінің жаңа сатысына жол ашты. Әсіресе биология мен биотехнология салаларындағы жаңалықтар адам өмірін жеңілдетіп, медицинаның, ауыл шаруашылығының, экологияның және тағам өнеркәсібінің дамуына үлкен серпін берді. Гендік инженерия, жасушалық технологиялар, трансплантология, биоинформатика, жасанды интеллект жүйелерінің биологиялық зерттеулерге енгізілуі – осының айғағы. Алайда ғылыми жетістіктермен қатар адамгершілік және моральдық сипаттағы күрделі сұрақтар да туындай бастады. Мысалы: адам генін өзгертуге бола ма? Тұқым қуалайтын ауруларды жою мақсатында эмбрионға араласу этикалық тұрғыда дұрыс па? Зертханалық тәжірибелерде жануарларды пайдалану қаншалықты гуманистік? Осындай мәселелердің барлығы биоэтиканың, яғни тірі жүйелер мен ғылыми прогрестің адамгершілік нормаларына сәйкестігін зерттейтін ғылымның аясында қарастырылады.

  • ПАМФІЛ ЮРКЕВИЧ — МИСЛИТЕЛЬ, ФІЛОСОФ, ПЕДАГОГ

      Володимир Стеценко (Богуслав, Україна) |    Download article |  Link

    У XIX столітті в Україні відбувається потужний розвиток академічної філософії, історія якої сягає Києво-Могилянської академії. За визначенням відомої дослідниці історії української філософії Марини Ткачук, «статус академічної набуває… та філософія, що пов’язана з певними освітніми чи науковими інституціями, філософія, що складає предмет викладання і дослідження» [6, с. 7]. Найзначнішим центром академічної філософії у XIX — на початку ХХ століття став Київ, де її осередками були Київська духовна академія (заснована 1819 року після закриття Києво-Могилянської академії) та Університет Св. Володимира (заснований 1834 року). Тобто, академічна філософія в Україні у цей час розвивалася в духовно-академічному та університетському середовищі.