UY PASHSHASI (MUSCA DOMESTICA)NING AYRIM BIOEKOLOGIK XUSUSIYATLARINI O`RGANISH

  Dilbar Abdullayeva, Bahritdin Bozorov (SamDU dotsent) |    Download article

Ma`lumki buyuk bobokalonimiz Abu Ali inb Sino ham o`zining asarlarida ko`plab kasallik keltirib chiqaruvchi uy pashshalari haqida bir qancha ma`lumotlarni yozib qoldirganlar. Bu hasharotlarning O’zbekiston sharoitida uchraydigan ikkiqanotlilar turkumiga mansub turlari ko’p va xilma-xil ekologik guruhlarga mansub. Bu turkum katta va eng yuqori takomillashgan hisoblanib, 80 mingtacha turi ma’lum [1, 2, 4]. Qo’sh qanotlilar turkumining qisqa mo’ylovlilar (Brachycera) kenja turkumiga mansub hasharotlar amaliy jihatdan ahamiyatga ega. Pashshalarning 3000 dan ortiq turi bor. Ular Yer yuzida keng tarqalgan bo’lib, odam va hayvonlarning qonini so’rib oziqlanishi bilan birga, bir qancha invazion va infeksion kasalliklarni qo’zg’atuvchilarini tarqatishda muhim zveno bo’lib xizmat qiladi. V.G. Levkovich (1969) ma’lumotiga ko’ra O’zbekistonning turli xil ekologik sharoitlarida qo’sh qanotlilar turkumining sinantrop qisqa mo’ylovlilar kenja turkumining 83 turi aniqlangan, ular 44 ta avlod va 13 ta oilaga mansub.